از آن روز تا به حال آمار اين داروخانه‌ها چندين برابر شده است، اين در حالي است كه تعداد داروخانه‌هاي عمومي و داروخانه‌هاي بيماران خاص هم رشد چشمگيري داشته است. به همين بهانه به سراغ داروخانه‌ها و قواعد حاكم بر آنها رفتيم؛ قواعدي كه شايد شما كمتر آنها را شناخته باشيد اما به‌عنوان بيمار بايد از آنها باخبر باشيد.
- روپوش سفيدها را بشناسيد
هر داروخانه يك داروساز دارد كه مسئول اصلي آن است و به او مسئول فني داروخانه گفته مي‌شود. اين مسئول فني مي‌تواند مالك داروخانه هم باشد اما الزما اينطور نيست و داروخانه‌داران مي‌توانند داروسازهاي ديگري را به‌عنوان مسئول فني استخدام كنند. هرچه هست، اين داروساز بايد همواره در داروخانه حضور داشته باشد و وظيفه‌اش نظارت بر كار نسخه پيچ‌ها، پاسخ گفتن به سؤالات آنها، پاسخ دادن به سؤالات بيماران، كنترل مطابقت دارو و نسخه و شرح چگونگي مصرف براي بيمار است؛ در واقع وظيفه مسئول‌فني است كه درباره عوارض جانبي دارو و چطور مصرف كردن آن به شما آموزش دهد. او همچنين مي‌تواند درصورت مشاهده تداخل دارويي شديد، از پيچيدن نسخه خودداري كند و نسخه را به پزشك ارجاع دهد. اينها خدماتي هستند كه داروساز در ازاي ارائه آنها حق فني مي‌گيرد؛ يعني همان درصد اضافه‌اي كه روي قيمت داروي شما محاسبه شده و در فاكتورتان درج مي‌شود و معمولا كمتر از 15تا 20درصد هر نسخه نيست. در كنار مسئول فني داروخانه، تكنيسين داروخانه يا دستيار كه به او نسخه‌پيچ هم مي‌گويند فعال است و بخش بزرگي از كار تحويل دارو را به‌عهده دارد. تكنيسين‌هاي دارويي در زمينه شناخت داروها و نسخه‌خواني آموزش ديده‌اند ولي از آنجا كه الزاما تحصيلات تخصصي داروسازي ندارند، بهتر است سؤالات دارويي خود را از آنها نپرسيد. روپوش سفيدهاي بعدي مشاوران آرايشي و بهداشتي داروخانه هستند كه در واقع بازارياب يا نمايندگان شركت‌هاي توليد‌كننده لوازم آرايشي به‌حساب مي‌آيند. آنها ممكن است هيچ تخصصي در زمينه بهداشتي نداشته باشند و صرفا چند ساعت آموزشي را درباره محصولات يك شركت گذرانده باشند. بنابراين توصيه‌هاي آنها بيشتر به سمت فروش محصول مورد نظرشان است. هرچند اين دليل نمي‌شود كه شما از خريداين محصولات چشم‌پوشي كنيد. داروخانه‌ها هميشه بهترين محل براي تهيه لوازم بهداشتي و آرايشي هستند چون كالاي موجود در آنها با نظارت و تأييد وزارت بهداشت وارد شده و شرايط نگهداري آنها در داروخانه‌ها مناسب‌تر است.
- از شبانه‌روزي تا تك نسخه‌اي
قبل از هر چيز بايد بگوييم كه داروخانه‌ها انواع مختلفي دارند. داروخانه‌هاي روزانه از صبح تا غروب خدمات ارائه مي‌دهند اما در تعطيلات رسمي اجازه دارند تعطيل باشند و در ساعات شب هم بايد كسب و كار را تعطيل كنند. داروخانه‌هاي شبانه‌روزي اما در همه ساعات شبانه‌روز و در روزهاي تعطيل فعالند. البته فقط بخش دارويي آنها، نه بخش‌هاي خدماتي و آرايشي و... . داروخانه‌هاي عمومي نوع ديگري از داروخانه‌ها هستند كه تقريبا تمام داروهاي مورد نياز و رايج را در انبار و قفسه‌هاي خود دارند اما از آنجا كه ممكن است برخي پزشكان داروهايي را براي بيمارشان تجويز كنند كه در ايران پيدا نمي‌شود، داروخانه‌هاي تك‌نسخه‌اي تاسيس شده‌اند. اين داروخانه‌ها براساس نسخه پزشك، فرم سفارش بيمار را پر كرده و بعد از تأييد نسخه توسط وزارت بهداشت، قيمت دارو را از تأمين‌كننده خارجي دريافت و با پرداخت وجه آن، دارو را خريداري مي‌كنند و حداكثر تا 3 هفته بعد به‌دست بيمار مي‌رسد. در كنار اين داروخانه‌ها، داروخانه‌هاي بيماري‌هاي خاص هم وجود دارند كه در آنها داروهاي بيماري‌هاي صعب‌العلاج مثل هموفيلي، تالاسمي، بيماري‌هاي نيازمند دياليز،MS و... به‌صورت سهميه‌بندي‌شده يا با كمك هزينه ويژه بيمه و انجمن‌هاي بيماري‌هاي خاص به فروش مي‌رسد. برخي از اين داروها كمياب هستند اما خوشبختانه داروخانه‌هاي بيماري‌هاي خاص تقريبا به تمام آنها دسترسي دارند و بنابراين بيماران براي تأمين نياز دارويي خود در شهر سرگردان نمي‌شوند.
- حق و حقوق بيمار در داروخانه
بيماراني كه به داروخانه مراجعه مي‌كنند از حقوقي برخوردارند كه تحت عنوان منشور حقوق بيمار در داروخانه شناخته مي‌شود و وظايف و تعهدات داروخانه‌ها را مشخص مي‌كند. در اين منشور آمده است:
بيمار حق دارد بعد از دريافت دارو از داروساز در داروخانه اطلاعات مورد نياز درباره درمان دارويي خود (از جمله مقدار و نحوه صحيح مصرف دارو) را سؤال كند و داروساز موظف است تا تفهيم كامل بيمار به تمام سؤالات دارويي او پاسخ گويد. اطلاعات داده شده بايد بدون اصطلاحات تخصصي و كاملا واضح باشد به‌طوري كه بيمار قانع و به‌طور كامل توجيه شود. علاوه بر آن، داروساز موظف است مقدار و نحوه مصرف دارو را مكتوب كند.
بيمار حق دارد كه حرمت و شأن او در داروخانه حفظ شده و به نيازهاي دارويي او به موقع و كامل توجه شود.
بيمار حق دارد در رابطه با حفظ اسرار بيماري و وضعيت سلامت خود به داروساز اعتماد كامل داشته باشد.
بيمار حق دارد به پاسخ‌هاي داروساز در رفع نيازهاي دارويي خود اطمينان كند و داروساز مسئول گفته‌ها و توصيه‌هاي خود است.
بيمار حق دارد از داروساز خود درباره منافع و مضرات و هزينه‌هاي دارويي خود اطلاعات بخواهد و داروساز بايد بيمار را راهنمايي كند.
داروساز بايد در مورد تداخل داروهاي تجويزشده در نسخه با غذا، داروهاي ديگر و پاسخ‌هاي آزمايشگاهي، بيمار را راهنمايي كند.
بيمار حق دارد كه بداند چطور متوجه شود داروهاي مصرفي‌اش اثركرده و علامت پيشرفت درمان چيست.
بيمار حق دارد كه بداند درصورت فراموش كردن يك دوز دارو چه بايد كرد.
داروساز بايد توصيه‌هاي مصرف دارو در حالت بارداري يا شيردهي را درصورت لزوم به بيمار اعلام كند.
با توجه به سن و وزن بيمار داروساز بايد درستي دوز مصرفي دارويي را كه پزشك تجويز كرده بررسي كند.
نظر شما